Praca w Holandii od zaraz. Co musisz wiedzieć?

Oferta agencji sama wchodzi w ręce

Znalazłeś ciekawą ofertę dobrze płatnej pracy w Holandii. Podobno możesz zacząć choćby od zaraz. Kontaktują się z Tobą bardzo szybko. Same konkrety: umowa, zarobki, etc. Na miejsce Cię dowiozą, zakwaterowanie jest zagwarantowane, wygląda to nieźle. Co więcej, na miejscu zawsze możesz zapytać „koordynatora”, jeśli czegoś potrzebujesz. Zresztą mówi po polsku, wydaje się w porządku. Co prawda, nigdy nie pracowałeś za granicą, ale tylu rodaków przecież jeździ, to nie może być wielka filozofia. Poza tym – w końcu jesteśmy w Unii Europejskiej, prawda? Co niby mogłoby pójść nie tak?

Zderzenie z rzeczywistością, obietnice a praktyka

Po długiej podróży busem jesteś trochę zmęczony, ale bez przesady. Już jutro zaczynasz nową pracę! Umowę masz dostać rano, tylko musisz załatwić sobie jakiś BSN. „Co to ten BSN?”, myślisz. OK, bez obaw, to nie może być skomplikowane. Tylko okazuje się, że ta umowa wygląda trochę inaczej, niż zapewniali wcześniej. A mieszkanie nie wygląda jak domek letniskowy na dłuższy pobyt. Dobra, inni nie narzekają, Ty też nie będziesz, i tak jesteś tu tylko na trochę. Następnego dnia miałeś wyjechać do obiecanego mieszkania, ale coś opóźniło przeprowadzkę, ostatecznie zajęło to więcej niż kilka dni. Za zakwaterowanie musiałeś zapłacić ze swoich oszczędności, bo jeszcze nie pracowałeś. Agencja oddzwania do Ciebie po tygodniu z informacją o pracy, tylko ta praca też „trochę” cięższa, niż się umawialiście. Ale bez obaw: to tylko na kilka dni… podobno. Wczoraj kumpel miał wypadek, instalował panele i spadł z dachu. Wydaje się, że to kilka zadrapań, siniaków, trochę kuleje, ale w sumie to do szpitala powinien pojechać, jakieś prześwietlenie zrobić.

W końcu dostajesz wypłatę. Dobrze, że płacą tygodniówki, bo co kilka dni jesteś i pracujesz gdzie indziej, to ciężko byłoby skontrolować, czy Ci płacą prawidłowo. Tylko myślałeś, że zarobisz więcej, niż dostajesz w rzeczywistości. Agencja potrąciła za ubezpieczenie, więc zakładasz, że jesteś ubezpieczony. Koledze jeszcze za „karę” za złamanie ciszy nocnej zabrali.

Nie daj się zaskoczyć! Przygotuj się!

Czy tak jest zawsze? Oczywiście, że nie, ale dobrze być przygotowanym. Przed przyjazdem do pracy warto poznać najważniejsze informacje o rynku holenderskim. Sprawdź, co trzeba załatwić i jak zadbać o swoje bezpieczeństwo, także finansowe.

Na miejscu wszystko będzie działo się szybko. Upewnij się, że jesteś przygotowany, aby niewiele rzeczy było w stanie Cię zaskoczyć.

Co musisz wiedzieć przed wyjazdem o…

•  Twoim pracodawcy

Istnieje wiele możliwości podjęcia pracy w Holandii. Jeśli Twoim pracodawcą jest polska firma/agencja świadcząca usługę pracy tymczasowej i czasowo wykonujesz pracę w Holandii, jesteś tzw. pracownikiem delegowanym. Jako pracownik delegowany możesz pozostać w systemie zabezpieczenia społecznego w Polsce i wówczas Twoje składki na ubezpieczenie społeczne opłacane będą w Polsce. Zadaniem polskiej agencji jest  zatem zapewnienie Ci godzin pracy oraz wypłata Twojego wynagrodzenia. W Holandii możesz także pracować bezpośrednio dla holenderskiego pracodawcy albo za pośrednictwem holenderskiej agencji pracy tymczasowej.

Bez względu na to, jakiego pracodawcę wybierzesz, zawsze sprawdź jego wiarygodność.

•  Twojej umowie

W Holandii istnieją umowy stałe i tymczasowe oraz 3 rodzaje umów na wezwanie. Czasami zawiera się także umowy o pracę tymczasową (wyłącznie przez agencje pracy tymczasowej). Zwykle, po upływie pół roku, przysługuje Ci umowa ze średnią liczbą godzin w tygodniu, jaką wypracowałeś w ciągu ostatnich 6 miesięcy. Co ważne, musisz sam o nią wystąpić. Jeżeli zdecydujesz się na pracę dla agencji pracy tymczasowej, możliwe jest, że przez pierwsze 1,5 roku będziesz otrzymywać wynagrodzenie tylko za przepracowane godziny. Ponadto, to nie od Ciebie będzie zależeć, przez ile godzin w tygodniu będziesz mógł pracować. Dlatego może się zdarzyć, że z własnej kieszeni będziesz musiał pokryć koszty najmu czy ubezpieczenia zdrowotnego, jeśli w danym tygodniu nie przepracujesz ani godziny, a zatem nie otrzymasz wynagrodzenia. To możliwe w przypadku umowy o pracę tymczasową z klauzulą o tymczasowym charakterze zatrudnienia lub tymczasowej umowy z wyłączeniem obowiązku kontynuacji wypłaty wynagrodzenia. Zapis taki musi znajdować się w umowie. Dokładnie sprawdź swoją umowę! Jeśli nie pracujesz za pośrednictwem agencji pracy tymczasowej, przez pół roku możesz mieć umowę bez minimalnej liczby godzin lub umowę o pracę na wezwanie. Również wtedy otrzymasz wypłatę tylko za przepracowane godziny i często nie będziesz mieć wpływu na liczbę godzin pracy w tygodniu.

POWIĘKSZ

• Twoim mieszkaniu

Aby pracować i mieszkać tymczasowo w Holandii, w pierwszej kolejności musisz zarejestrować się w miejscu swojego pobytu. Rejestracji możesz dokonać tylko osobiście, stawiając się w gminie. W zależności od długości swojego pobytu otrzymasz status nierezydenta (przy pobycie krótszym niż 4 miesiące) bądź rezydenta (przy dłuższym pobycie). Otrzymasz numer BSN, niezbędny m.in. w sprawach związanych z wynagrodzeniem czy opieką zdrowotną.

Zakwaterowanie jest często organizowane przez pracodawcę: firmę, w której pracujesz, lub agencję pracy tymczasowej. W efekcie koszt najmu będzie potrącany z wynagrodzenia. Może to być maksymalnie 25% płacy minimalnej mającej zastosowanie do Twojej sytuacji. Przed podpisaniem umowy upewnij się, że lokal posiada znak jakości SNF lub AKF, aby mieć pewność, że spełnia on odpowiednie standardy. W przypadku problemów będziesz mógł zwrócić się o pomoc do odpowiednich podmiotów.

• Twoim ubezpieczeniu zdrowotnym

Jako pracownik delegowany przez polskiego pracodawcę możesz korzystać z opieki medycznej w Holandii, na podstawie formularza A1 wydanego przez ZUS. W każdej innej sytuacji musisz posiadać ubezpieczenie medyczne wykupione w holenderskim towarzystwie ubezpieczeniowym. Czasem przy formalnościach z tym związanych pomaga sam pracodawca lub agencja pracy tymczasowej. Jeśli samodzielnie zawierasz umowę o ubezpieczenie zdrowotne, zrób to jak najszybciej, ale nie później niż w ciągu czterech miesięcy od rozpoczęcia zatrudnienia w Holandii. W okresie, w którym nie jesteś ubezpieczony, sam pokrywasz koszty leczenia. Pamiętaj, że bez numeru BSN zawarcie ubezpieczenia nie będzie możliwe.

Jeśli pracodawca zawarł dla Ciebie umowę ubezpieczenia zdrowotnego, ubezpieczenie wygasa w chwili zwolnienia z pracy. Jeżeli po zwolnieniu przysługuje Ci zasiłek dla bezrobotnych, zachowasz prawo do ubezpieczenia. W przeciwnym razie pamiętaj, aby samodzielnie zawrzeć umowę tymczasowego ubezpieczenia zdrowotnego.

• Twojej sytuacji w razie zachorowania na COVID-19

Przed wyjazdem z Polski rozważ zaszczepienie się. Z pewnością będzie Ci łatwiej przyjechać na terytorium Holandii. Jeśli z różnych przyczyn nie zdążyłeś zaszczepić się w Polsce, masz również możliwość zaszczepienia się w Holandii.

Jeśli czujesz się chory lub masz objawy COVID-19, poinformuj o tym swojego pracodawcę i zostań w domu. Pracodawca nie powinien wzywać Cię do pracy, jeśli jesteś chory, masz objawy związane z COVID-19 lub jeśli test w kierunku COVID-19 daje wynik pozytywny. Następnie zadzwoń do lekarza. Możesz również skontaktować się z Regionalną Służbą Zdrowia (GGD) pod numerem telefonu 0800–1351. 

Jeśli jesteś zobowiązany do opuszczenia miejsca zamieszkania mimo zakażenia, skontaktuj się ze swoją gminą i zapytaj o możliwość otrzymania schronienia. W trakcie choroby masz prawo do wynagrodzenia według zasad obowiązującego firmę układu zbiorowego pracy (CAO).

Aby dowiedzieć się więcej, odwiedź oficjalne portale informacyjne prowadzone przez instytucje holenderskie: www.wHolandii.pl oraz www.workinnl.nl . Obie strony dostępne są w języku polskim.

Artykuł opracowany przez Ambasadę Królestwa Niderlandów w Warszawie.