Wakacyjny seans z „Różą”

Film „Róża” Wojciecha Smarzowskiego, który wybrałam w tym tygodniu, dostępny już jest na DVD. Polonia nowojorska mogła wyjątkowo zobaczyć to dzieło na dużym ekranie podczas trwającego w czerwcu Brooklyn Film Festiwal, gdzie Piotr Sobociński Jr został wyróżniony nagrodą za najlepsze zdjęcia do obrazu. Zwiastun filmu podsumowuje ten polski dramat jako poruszającą opowieść przywracającą wiarę w miłość, nawet jeśli to miłość niemożliwa. Czy trafnie, miałam się przekonać po godzinie i 38 minutach.

Akcja „Róży” rozgrywa się w latach 40-tych poprzedniego stulecia, tuż po zakończeniu II Wojny Światowej. Główny bohater Tadeusz (w tej roli Marcin Dorociński), który był świadkiem gwałtu i morderstwa żony oraz przyjaciela, jedzie na Mazury, by powiadomić wdowę po kompanie o jego śmierci. Róża (Agata Kulesza) przyjmuje pod dach znajomego zmarłego męża, który nie ma gdzie się podziać. Jako żona po zmarłym żołnierzu Wermachtu budzi bowiem niekrytą niechęć w okolicy i potrzebuje ochrony przed wszechobecnymi szabrownikami. Rzeczywistość na Mazurach po wojnie jest bowiem bardzo niebezpieczna – pełna gwałtów, mordów, brutalności. Tadeusz i Róża, choć z zupełnie innych światów, odnajdują w tych ciężkich warunkach najwyższe ludzkie uczucie.

Obraz Smarzowskiego to w żadnym wypadku łatwy film, który oglądamy przy popkornie. Sama jestem przyzwyczajona do mnożących się bezustannie produkcji polskich z serii kiepskich komedii romantycznych, których tytułów zaraz po konsumpcji nie potrafię nawet wymienić. „Róża” to zupełnie inna bajka. To film, który zmusza do refleksji, wywołuje milczenie i zadumę na długo po jego projekcji. Do bólu realistyczny, intensywny i brutalny obraz Polski powojennej robi wrażenie. Oglądamy bestialstwo radzieckich żołnierzy wyżywających się na germańcach. Widzimy w tej samej roli również… Polaków. Pośród tego kiełkuje miłość, która wielokrotnie przechodzi próby narzucane przez walkę o normalne życie w nowej Polsce.

– Na tyle zainspirował mnie reżyser i partnerzy, że rzuciłam się głową w dół – mówiła w jednym z wywiadów odtwórczyni roli Róży, Agata Kulesza. – Mam poczucie współtworzenia tej roli, bo Wojtek (Smarzowski) niczego mi nie narzucił i dał mi absolutną wolność. Stałam się Różą, oddałam się temu. I udało się to zrobić w sposób perfekcyjny, gdyż zarówno rola Róży, jak i Tadeusza spotkały się z ciepłym przyjęciem widowni i krytyków. Określone jako wiarygodne i krystaliczne postacie dramatu, na długo zostaną w pamięci poruszonego obrazem widza. Na pochwałę zasługuje także scenarzysta Michał Szczerbic oraz autor muzyki – Mikołaj Trzaska. Obaj panowie swoim wkładem dopełniają niezwykłość tego dzieła i dają nadzieję, że dobre, polskie kino jeszcze nie umarło.