TV
Pogoda
Wideo
Najważniejsza przyczyną przewlekłej obturacyjnej choroby płuc jest palenie papierosów. Bywa, że pierwsze symptomy tej jednej z najczęstszych chorób przewlekłych przechodzą niezauważone, lekceważone przez chorego, ale także przez lekarzy. Często dopiero poważne upośledzenie czynności płuc powodujące duszność i znaczne pogorszenie funkcjonowania chorego wzbudza niepokój. Zaczynają się badania, leczenie. Tymczasem wczesne wykrycie tej choroby, jak podkreśla obecny raport GOLD (Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease), sprawia, że POChP poddaje się prewencji i leczeniu. W tym kontekście organizowany 17 listopada, już po raz 20-ty, Światowy Dzień POChP (World COPD Day) ma zwrócić uwagę na ten ważny problem zdrowia publicznego.
W czasie, kiedy pandemia związana z wirusem SARS-Cov-2 uświadomiła nam jak duszność i niewydolność oddechowa dezorganizują prawidłowe funkcjonowanie organizmu, prowadząc nawet do śmierci chorego lub inwalidztwa oddechowego trzeba koniecznie zająć się też POChP. Ta choroba odpowiada za uszkodzenie płuc u ponad 300 mln ludzi na całym świecie. Zauważono też, że liczba zachorowań stale rośnie. A nierozpoznana i nieleczona choroba może mieć ciężki i niepomyślny przebieg. Zajmuje ona niechlubne miejsce w czołówce przyczyn zgonów na świecie i niestety znajduje się już na trzecim miejscu. Powodów takiego rozpowszechnienia POChP należy upatrywać w słabej znajomości czynników ryzyka tej choroby, jak i braku podstawowych informacji jak jej zapobiegać, jak rozpoznawać pierwsze symptomy i kiedy poddać się leczeniu. Dlatego dobrze, że w tym roku w akcję edukacyjną zaangażowane są osoby z ponad 50 krajów. Hasłem tegorocznego dnia jest „Zdrowe płuca: ważne jak nigdy”.
Nowoczesne leczenie POChP obejmuje zarówno farmakoterapię jak i postępowanie niefarmakologiczne. Obie formy leczenia są bardzo ważne i wzajemne się uzupełniają. Wśród niefarmakologicznych sposobów radzenia sobie z chorobą należy wymienić przede wszystkim zaprzestanie palenia, wsparcie psychologiczne, rehabilitację oraz edukację. Edukacji służy szeroko zakrojona kampania informacyjna w ramach Światowego Dnia POChP. Ważne jest też indywidualne szkolenie chorych w gabinecie lekarskim, dostęp do odpowiednio przygotowanych materiałów zawierających istotne wskazówki dotyczące profilaktyki i postępowania w tej chorobie. Strona internetowa oddychajmy.pl idealnie wpasowuje się w rolę edukatora. Informacje tam zawarte poszerzają wiedzę pacjentów, ich najbliższych i wszystkich zainteresowanych na temat przyczyn choroby, możliwości diagnostycznych i rodzajów terapii. Nad wiarygodnością i aktualnością danych umieszczanych na stronie czuwają eksperci. Znajdują się tam szczegółowe informacje dotyczące m.in. diety, rodzajów aktywności fizycznej, zalecanych szczepień, sposobów inhalacji leków i postępowania z urządzeniami do inhalacji. W razie potrzeby można poszerzyć wiedzę sięgając do podanych tam materiałów źródłowych.
Czynniki ryzyka wystąpienia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc
* Wieloletnie palenie papierosów – 80 proc. pacjentów z postawionym rozpoznaniem POChP podaje, że pali lub paliło papierosy! Dotyczy to także biernego palenia!
* Narażenia zawodowe - wdychanie przez wiele lat dymów, pyłów, substancji chemicznych drażniących drogi oddechowe.
* Zanieczyszczenie powietrza – smog oraz wdychanie oparów i dymów pochodzących ze spalania gazu, drewna, węgla. W Polsce dotyczy to głównie starszych osób, które stosowały do ogrzewania i gotowania drewno, węgiel, gaz.
* Infekcje dolnych dróg oddechowych - u chorych na POChP częste zaostrzenia infekcyjne przyspieszają tempo spadku pojemności płuc, pogarszają jakość życia i zwiększają ryzyko zgonu. Dzieci, które często zapadają na infekcje dolnych dróg oddechowych mogą w dorosłym życiu zachorować na POChP.
* Wrodzony defekt genetyczny - najczęściej niedobór alfa-1 antytrypsyny, enzymu chroniącego płuca przed rozwojem rozedmy.
* Nieprawidłowy rozwój płuc - osoby, które z różnych przyczyn (m.in. dzieci matek palących w ciąży papierosy) mają od urodzenia mniejszą pojemność płuc, mogą łatwiej zachorować na POChP. Im mniejsza jest maksymalna pojemność płuc osiągana przez człowieka w młodym wieku, tym większe jest ryzyko rozwoju choroby w sytuacji narażenia na czynniki szkodliwe dla płuc.
Objawy POCHP
Przez wiele lat jedynym objawem choroby jest poranny kaszel połączony z odksztuszaniem wydzieliny, często lekceważony przez palaczy. W następnym etapie rozwoju choroby pojawia się zadyszka podczas większego wysiłku. W końcowym stadium POChP pojawia się duszność, nawet podczas niewielkiego wysiłku jak mycie, ubieranie czy jedzenie.
Spirometria – na czym polega to badanie
To pomiar oddychania. Aparat zwany spirometrem mierzy pojemności i objętości płuc, czyli np. objętość powietrza jaką można nabrać podczas najgłębszego wdechu lub wydychając z płuc podczas najsilniejszego wydechu.
Badanie wykonywane jest w pozycji siedzącej. Na nos zakładany jest klips delikatnie zaciskający nozdrza. Pacjent obejmuje ustami ustnik połączony ze spirometrem i spokojnie oddycha. Na polecenie badającego, wykonuje następnie głęboki wydech, potem maksymalnie szybki i głęboki wdech, a po nim, trwający przynajmniej 6 sekund, dynamiczny i szybki wydech.
Do badania nie należy ubierać obcisłych, utrudniających oddychanie ubrań. Na kilka godzin przed badaniem nie powinno się palić tytoniu, pić alkoholu ani innych napojów stymulujących, jak kawa, herbata czy coca-cola. Bezpośrednio przed przyjściem na badanie nie można wykonywać intensywnego wysiłku fizycznego ani jeść obfitych posiłków.
Piśmiennictwo
https://goldcopd.org/world-copd-day/
https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2020/11/GOLD-REPORT-2021-v1.1-25Nov20_WMV.pdf
Bednarek M, Maciejewski J, Woźniak M, Kuca P, Zieliński J.Prevalence, severity and underdiagnosis of COPD in the primary
care setting. Thorax 2008; 63: 402−407.
Górecka D, Jassem E, Pierzchała W, Sliwiński P; Polskie Towarzystwo Chorób Płuc (PTChP). Zalecenia Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc dotyczące rozpoznawania i leczenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) Pneumonol Alergol Pol. 2012;80(3):220‐254.
ŚliwińskiP, Górecka D, Jassem E i wsp. Zalecenia PTChP dotyczące rozpoznawania i leczenia POChP. Pneumonologia i Alergologia Polska 2014, tom 82, nr 3, strony 227–263
Podcasty
Playlisty tematyczne
