Operacja jest jedyną skuteczną metodą leczenia otyłości

– Czy otyłość to choroba?

– Otyłość uważana jest w Polsce za deficyt charakteru. Te osoby są traktowane jako ludzie o słabej woli, którzy nie kontrolują obżarstwa, za mało się ruszają itd. A to jest zwyczajna choroba! Niestety, tej świadomości nie mają ani pacjenci, ani często lekarze. Zwykle pacjenci słyszą, że najlepiej się wziąć za siebie, mniej jeść i więcej się ruszać. Tylko, że to są rady nie do realizacji. Trzeba pamiętać, że osoba otyła nie jest otyła, bo dużo je. Ona dużo je, bo jest otyła. Na otyłość składa się wiele czynników np. uwarunkowania genetyczne, zaburzenia termoregulacji, przemiany lipidów, jest inny poziom niektórych inkretyn (dla uproszczenia nazwijmy je hormonami) i relacji między nimi. Nie można sobie siłą woli zmienić grupy krwi, tak samo nie można sobie zmienić poziomu leptyny, greliny i całej masy innych substancji, które powodują, że dana osoba jest otyła.

– Jak się leczy otyłość?

– Wiarygodne dane mówią, że jedyną skuteczną metodą leczenia otyłości jest chirurgia bariatryczna. Po leczeniu zachowawczym (np. za pomocą diety i ćwiczeń) procent nawrotów jest olbrzymi i wynosi 90-92 proc! Przy leczeniu operacyjnym całkowity sukces następuje w przypadku ok. 70 proc., a 30 proc. operowanych odnosi nieco gorszy skutek. Niekiedy te osoby potrzebują powtórnej operacji, inną metodą. To tak, jak z leczeniem nadciśnienia – nie zawsze pierwszy przepisany przez lekarza lek jest skuteczny. Najczęściej wykonuje się rękawową resekcję żołądka (tzw. sleeve). Polega ona na wycięciu ok. 80 proc. żołądka razem z gruczołem wydzielającym grelinę (tzw. hormon głodu). Drugą operacją jest mini gastric-bypass – wykorzystujemy wąziutki żołądek (po sleeve) i do niego doszywamy pętlę jelita cienkiego. Wyłącza się w ten sposób od 180 do 220 cm jelita cienkiego z pasażu. Trzecią operacją jest garstric- -bypass – tu z pasażu wyłącza się 120 cm jelita. Chodzi o to, by soki trzustkowe i żółć spływały do dalszych odcinków przewodu pokarmowego, w ogóle nie zahaczając o kikut żołądka. Jedną pętlą przesuwa się pokarm, inną – enzymy.

– Tylko operacja jest nieodwracalna...

– A przy wycięciu pęcherzyka żółciowego albo wyrostka jest? A nikt tego nie kwestionuje. Cechą otyłości jest też to, że towarzyszą jej liczne choroby współistniejące np. cukrzyca, nadciśnienie, zwyrodnienia stawów i kręgosłupa, zespół policystycznych jajników. Te dolegliwości skracają życie pacjentów nawet o kilkanaście lat. Osoby otyłe mają 7 proc. większe ryzyko zapadalności na choroby nowotworowe niż reszta populacji. Doświadczają wykluczenia społecznego i dyskryminacji. Dlatego otyłość trzeba leczyć.

By operacja była skuteczna, trzeba się do niej dobrze przygotować

Prof. Krzystof Rafał Paśnik, chirurg, Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Uniwersytetu Humanistyczno – Technologicznego w Radomiu, założyciel Fundacji Polska Szkoła Bariatrii

– Czy otyłość jest niebezpieczna?

– Otyłość sprzyja innym chorobom, głównie z tzw. zespołu metabolicznego, związanych z układem krążenia i cukrzycą typu 2. Dlatego wymaga pilnego postępowania. Immunologia osób z otyłością także jest troszkę inna, co jest istotne w czasach pandemii covidu. Poza tym chorzy otyli mają zmniejszoną wydolność oddechową, ciężej przechodzą covid niż osoby bez otyłości.

– Czy w leczeniu otyłości wystarczy operacja?

do takiej operacji przygotowany. Ten okres trwa około 4, 5 miesięcy. Chor y musi wykonać pewną pracę, by pokazać, że chce z nami współpracować. Jeśli nie chce, nie powinien być operowany, bo jego wyniki będą zdecydowanie gorsze. W okresie przygotowania chory jest pod opieką całego zespołu specjalistów m.in. dietetyka, psychologa, fizjoterapeuty oraz specjalistów, którzy są w danym przypadku potrzebni, jak endokrynolog, kardiolog czy pulmunolog. Chory musi zmienić swoje nawyki żywieniowe. Otyłość jest chorobą wynikającą z uzależnienia. Psycholog pomaga znaleźć tego przyczyny. Ponad to 75 proc. osób z otyłością ma depresję. Często ją maskują. To także trzeba leczyć.

– A po operacji?

– Chory powinien być w okresie obserwacyjnym przez 5 lat po operacji. Ja zalecam, by pokazał się u mnie cztery razy z badaniami w pierwszym roku po operacji, odbył konsultację pooperacyjną z dietetykiem i był w kontakcie z psychologiem oraz fizjoterapeutą. Potem powinien pojawiać się na kontroli raz na pół roku.

Grupa wsparcia pomoże ci utrzymać niską wagę

KATARZYNA PARTYKA, prezes i założycielka Stowarzyszenia Pacjentów Bariatrycznych CHLO

Czy trudno było podjąć decyzję o operacji?

- Nie. Zresztą 9 lat temu nic nie wiedziałam o tych operacjach. Miałam inny problem zdrowotny i na rękawową resekcję żołądka namówił mnie profesor, który mnie leczył. Chirurg, do którego trafiłam, sam był po operacji bariatrycznej. Jeśli miałam jakieś wątpliwości, to on je ostatecznie rozwiał. Operacja to była bardzo dobra decyzja. Schudłam 69 kilogramów, jestem zdrowa i cały czas trzymam się niskiej wagi.

– Czy trudno żyje się po takiej operacji?

– Normalnie! Musimy jeść świadomie, to co nam służy, a nie szkodzi. Odrzucamy więc jedzenie śmieciowe. Jemy często, wolniej (nie przy telewizorze!) i mniej, bo żołądek mówi: stop. Trzeba się nauczyć odkładać widelec, gdy poczujemy sytość, nawet jeśli na talerzu zostały już tylko dwa kęsy albo łyżka zupy. Naturalne jednak jest to, że po mniej więcej dwóch latach przychodzi kryzys. Człowiek myśli sobie: schudłem, już nie potrzebuję żadnych rad. I nierzadko znów zaczyna tyć, bo jednak pomoc specjalistów jest potrzebna. Stąd mój pomysł na grupy wsparcia. Wspieramy tam tych, którzy podejmują dopiero decyzję o operacji, tych, którzy uczą się życia po niej i tych, którzy walczą o utrzymanie wagi parę lat po operacji.

– Jak można znaleźć taką grupę?

– Teraz, w czasie pandemii, najlepiej w internecie. Wystarczy wpisać nazwę Stowarzyszenie Pacjentów Bariatrycznych CHLO w lupkę wyszukiwarki internetowej lub na Facebooku, by nas znaleźć. Co tydzień organizujemy ciekawe lajfy z lekarzami i innymi specjalistami, z weteranami i świeżakami po operacjach. Mnóstwo ciekawych i przydatnych treści oraz życiowych rad.

PARTNEREM MATERIAŁU JEST MEDTRONIC