Chory na „parkinsona” niedożywiony. TO pogłębia choroby neurologiczne

W Polsce dużo dyskutujemy o nadwadze czy otyłości i niesłusznie pomijamy problem niedożywienia. Szacuje się, że dotyka ono przede wszystkim dzieci oraz osoby starsze, a także pacjentów. – U pacjentów z chorobami neurodegeneracyjnymi, ale także w ramach zapobiegania wystąpienia tych schorzeń, bardzo ważny jest prawidłowy sposób żywienia, który ułatwi utrzymanie prawidłowej masy ciała, będzie nieocenioną bazą energetyczną oraz w miarę możliwości zagwarantuje dobre samopoczucie pacjenta – podkreśla dr n. o zdr. Katarzyna Brukało z Katedry i Zakładu Polityki Zdrowia Publicznego Wydziału Nauk o Zdrowiu w Bytomiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.

Według danych raportu Globalnego Obciążenia Chorobami zaburzenia neurologiczne są trzecią przyczyną umieralności w Polsce. Jeszcze w 1990 r. były one lokowane na szóstym miejscu. W kolejnych latach takich chorych będzie jeszcze więcej. Na chorobę Alzheimera obecnie cierpi w Polsce 370-460 tys. osób. Na chorobę Parkinsona – ok. 100 tys. SM, czyli stwardnienie rozsiane, zdiagnozowano u 45 tys. pacjentów. Co roku przybywa 2 tys. chorych na sclerosis mutliplex (SM).

Niedożywienie występujące u pacjentów neurologicznych, może istotnie wydłużać czas ich hospitalizacji, przyczyniać się do częstszych pobytów na oddziałach intensywnej terapii oraz ograniczać skuteczność tak ważnej rehabilitacji. Według statystyk 8-10 proc. pacjentów zgłaszających się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej jest niedożywionych, a problem ten dotyczy szczególnie pacjentów hospitalizowanych (ponad 30 proc.) oraz starszych (nawet do 65 proc.). Również wśród pacjentów neurologicznych odnotowuje się zwiększone ryzyko niedożywienia (ponad 60 proc.) co wynika z np. upośledzenia funkcji fizycznych i poznawczych, zaburzeń połykania czy problemów związanych z funkcjonowaniem przewodu pokarmowego.

Tacy chorzy tracąc własną sprawność, restrykcyjnie kontrolują porcje żywieniowe, aby nie przytyć i nie być ciężarem dla swoich opiekunów. Często pacjenci tracą apetyt, dlatego dla podkreślenia walorów smakowych należy im serwować kolorowe (ale niezbyt gorące i intensywnie pachnące) posiłki. – Jako specjaliści od żywienia osób starszych i neurodietetyki kładziemy nacisk na to, aby talerz był kolorowy, pełny świeżych warzyw i owoców, ale przede wszystkim prawidłowo zbilansowany – radzi dr Brukało. Należy pamiętać, że często taki pacjent mimo wyniszczenia, spustoszenia organizmu przez chorobę, podlega rehabilitacji, dlatego wartość pożywienia musi być bardziej bogata energetycznie.

Pacjentom neurologicznym poleca się tzw. dietę MIND (Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative), tzn. dietę przeciwdziałającą zmianom neurodegeneracyjnym. Jej skuteczność została udowodniona naukowo w wieloletnich obserwacjach. Jest to połączenie dwóch najzdrowszych diet świata: diety śródziemnomorskiej oraz diety DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension). W diecie MIND produkty spożywcze są podzielone na dwie główne grupy: poprawiające sprawność umysłu oraz odradzane. Wśród tych pierwszych wymienia się: warzywa zielonoliściaste i inne warzywa, owoce jagodowe, orzechy, nasiona roślin strączkowych, produkty pełnoziarniste, ryby, drób, oliwa z oliwek i… wino. Natomiast wśród produktów, których należy unikać są m.in.: czerwone mięso, masło i margaryna, sery żółte, ciasta i słodycze, produkty smażone oraz żywność wysokoprzetworzona. Tak dieta, po prawdzie, jest wskazana nie tylko wśród dotkniętych chorobami neurodegeneracyjnymi.