Siła stereotypu jest wielka, więc wręcz niemożliwym wydaje się, że udar mózgu może wystąpić nawet u noworodków! A w tym schorzeniu brak właściwie i szybko podstawionej diagnozy skutkuje trwałym uszkodzeniem mózgu. A w krańcowych przypadkach... Udar dziecięcy , zgodnie z definicją, może zostać rozpoznany, jeśli u dziecka w wieku od ukończenia okresu noworodkowego, czyli od 29. doby życia, do ukończenia 18. roku życia wystąpią nagłe objawy uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, a diagnostyka neuroobrazowa (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny), wykażą zmiany o charakterze niedokrwiennym.
– Pomoc dziecku z objawami ostrego uszkodzenia mózgu powinna być udzielona możliwie jak najszybciej, optymalnie do 60 minut od przybycia do szpitala; powinna zmierzać do przeprowadzenia natychmiastowych badań neuroobrazowych, które mają na celu ustalenie przyczyny objawów u pacjenta – tłumaczy dr hab. n. med. Ilona Kopyta, neurolog Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.
Wczesne rozpoznanie utrudnia to, że im młodszy pacjent, tym objawy udaru są mniej charakterystyczne niż u dorosłych. Udar dziecięcy charakteryzuje się nieco innymi objawami. Są to bóle głowy zgłaszane przez starsze dzieci, nudności, wymioty. One wskazują na obecność zespołu wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego. – Natomiast deficyty ruchowe, czyli niedowłady bądź porażenia kończyn czy nerwów czaszkowych, a także zaburzenia mowy o typie afazji lub ataksja to objawy wskazujące na lokalizację ogniska niedokrwiennego w zakresie przedniego lub tylnego kręgu unaczynienia mózgu – wyjaśnia dr Kopyta.
Dokładne rozpoznanie udaru możliwe jest tylko po przeprowadzeniu odpowiednich badań neuroobrazowych. U dzieci z podejrzeniem udaru mózgu niezbędna jest natychmiastowa pomoc lekarska. Jakie zmiany wywołuje w organizmie dziecka udar? Ponad połowa dzieci po przebytym zachorowaniu wykazuje zaburzenia funkcji poznawczych, zaburzenia koncentracji, zaburzenia wzrokowe, zaburzenia mowy, czy zaburzenia zachowań i emocji, pozostają także trwałe deficyty ruchowe. Do wielkiej destrukcji dochodzi u noworodków i niemowlaków. – Do najczęstszych trwałych następstw udaru noworodkowego oraz tzw. domniemanego udaru płodowego należą niedowłady kończyn; zgodnie z definicją w wieku wczesnego dzieciństwa u pacjentów tych zostanie rozpoznane mózgowe porażenie dziecięce. W zakresie funkcjonowania intelektualnego dzieci te jednak zwykle nie osiągają znacząco gorszych wyników od zdrowych równolatków – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Ewa Pilarska, neurolog z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Dodajmy, że prof. Pilarska i dr hab. Kopyta są współautorkami, niedawno wydanej, pierwszej w Polsce monografii „Udar mózgu u dzieci i młodzieży”.
Według przeprowadzonych badań czas między wystąpieniem objawów u dziecka a poszukiwaniem przez rodziców opieki wynosi od 1,7 do 21 godzin, natomiast potwierdzenie diagnozy z wykonaniem badania neuroobrazowego następuje często po 15, a nawet 24 godzinach. Tymczasem, aby leczenie było skuteczne, a udar nie pozostawił po sobie trwałych skutków, najważniejsze jest, by choremu została udzielona specjalistyczna pomoc do 4,5 godziny od wystąpienia pierwszych objawów udaru, a w przypadku nieletniego najlepiej do godziny. Ale jak laik ma rozpoznać pierwszy symptomy udaru? Najprostszym sposobem jest test FAST. Po angielsku: szybki. To skrót od F(ace), A(rm), S(peach) i T(ime). Twarz, ramię, mowa, czas. Zobaczcie parominutowy filmik, w którym ratownik wyjaśnia, jak wykonuje się taki test. Z tą wiedzą możesz komuś uratować życie. W Polsce co 8 minut ktoś doznaje udaru (ponad 60 tys. w ciągu roku). Połowa chorych umiera. Wśród nich są również dzieci...