Czy wiesz, co go porusza?

Cztery motywy murali przedstawiające cztery rodzaje niepełnosprawności pojawiają się obecnie w różnych miastach Polski, malują artyści, szkoły, urzędy, środowiska osób niepełnosprawnych, sympatycy, przechodnie. Dlaczego? Skąd wzięła się akcja i co właściwie mówi?

- W czerwcu i lipcu br w Warszawie, Fundacja Aktywnej Rehabilitacji we współpracy z Zarządem Dróg Miejskich naniosła na ściany wspornikowe i filary estakad w najruchliwszych punktach Warszawy murale przedstawiające piękną młodą kobietę i przystojnego mężczyznę na różnych etapach historii  miłosnej – oboje na wózkach. Ukazaliśmy okres od pierwszego zachwytu, odwzajemnionego spojrzenia do małżeństwa i oczekiwania na dziecko. Nieco zadziorna, nietypowa dla tematu niepełnosprawności konwencja przedstawień przyciągnęła uwagę formą i pozwoliła nam na dobitne wyrażenie zaplanowanych treści – osoby na wózkach kochają i są kochane; są w stanie skutecznie pełnić wszystkie role społeczne – od tej prywatnie najważniejszej, związanej z relacją z drugą osobą po czysto zawodowe – świetnie sprawdzają się w pracy – tłumaczy Rafał Skrzypczyk, wiceprezes Fundacji Aktywnej Rehabilitacji.

Miłosne murale przyciągnęły uwagę mieszkańców Warszawy i – oceniając żywy odzew internautów z kraju i zagranicy – nie tylko jej. Wzruszały prostotą i ciepłem; pięknem zakochanej w sobie pary. Okazało się, że są znakomitym środkiem propagowania informacji o niepełnosprawności, tworzenia klimatu zmiany postaw, pobudzania do życzliwości.

- Poszukiwaliśmy wspólnego mianownika, doświadczenia, które będzie jednakowe dla osób pełno- i niepełnosprawnych, które ponadto będzie zrozumiałe dla wszystkich oglądających, i na dodatek, estetyczne, upiększające przestrzeń miejską. Szybko zdaliśmy sobie sprawę, że powinniśmy mówić o miłości, o uczuciu przedstawionym w wysmakowanej, artystycznej formie – komentuje Iza Poniatowska ze studia Hotyellow,  w którym powstały murale.

Siła oddziaływania warszawskich murali jasno wytyczyła jeden z kierunków promocji Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych. Potrzebne były sugestywne, mocno przemawiające przestawienia,  działające na wielu i różnych odbiorców, wyłamujące się z klasycznych form kampanii społecznych. Potrzebna była forma, dzięki której będzie można najpierw wywołać życzliwość  i sympatię a później zastanowienie i – być może – rewizję własnych postaw.

Powstały cztery murale mówiące o niepełnosprawności w taki sposób, w jaki jeszcze w Polsce nie mówiono.

- Kiedy zobaczyliśmy projekty, wiedzieliśmy, że chcemy je mieć na murach naszego miasta. Gdynia, jako pierwsze miasto w Polsce zaprosiło organizatorów kampanii promującej Konwencję do siebie i jako pierwsze miasto w Polsce urządziło swoisty happening.  Byliśmy wszyscy wzruszeni – ludzie z różnych środowisk osób niepełnosprawnych przyszli pod pirs w gdyńskiej Marinie, aby wspólnie nanosić na mur pierwszy motyw: parę, w której ona, niewidoma i zakochana dotyka dłońmi twarzy swego chłopaka. Obok pies przewodnik i hasło „Czy wiesz, co ona widzi?”. Oczywiście,  widzi miłość – opowiada Beata Wachowiak-Zwara z gdyńskiego Urzędu Miasta.

Teraz kampania i murale są malowane w całej Polsce. W akcję włączyły się szkoły, które w ramach wolontariatu razem z dziećmi i młodzieżą nanoszą murale u siebie na ścianach budynków.

- To znakomita praktyczna i wielowymiarowa lekcja zainteresowania innymi i okazania im dobrze pojętej troski. Motywy są tak dobrane, że wręcz prowokują do myślenia, do spojrzenia na innych, ich sytuację, możliwość nawiązania przyjaźni. To także konkretne zaangażowanie - mural nie namaluje się sam. Wymaga pracy, organizacji, nabycia nowych umiejętności. Świetna rzecz – podsumowuje Aleksandra Kaczmarek z Gimnazjum nr 6 im. Edwarda Raczyńskiego w Poznaniu.

Artykuł 1. Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych mówi:

„Celem niniejszej Konwencji jest popieranie, ochrona i zapewnienie pełnego i równego korzystania ze wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności przez wszystkie osoby niepełnosprawne oraz popieranie poszanowania ich przyrodzonej godności.

Do osób niepełnosprawnych zaliczają się te osoby, które mają długotrwałe fizyczne, umysłowe, intelektualne lub dotyczące zmysłów uszkodzenia mogące, w oddziaływaniu z różnymi barierami, utrudniać im pełne i skuteczne uczestnictwo w społeczeństwie, na zasadach równości z innymi osobami”.

Za organizację kampanii odpowiada Fundacja Aktywnej Rehabilitacji, jedna z największych i najstarszych w Polsce organizacji zajmujących się osobami niepełnosprawnymi.  Kampania realizowana jest ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.