Ile kobiet w Polsce choruje na raka szyjki macicy?

i

Jak wygląda świadomość społeczeństwa na temat wirusa HPV?

– Wydaje mi się, że ogólna świadomość na ten temat jest dość niska. Z moich doświadczeń wynika, że większość pacjentek słyszała o HPV, ale nie zawsze wie, o co dokładnie chodzi. A o tym, że wirus ten może powodować inne choroby niż rak szyjki macicy – na przykład raka odbytu, jamy ustnej czy gardła, również u mężczyzn - wie naprawdę niewielu. Uważam, że konieczna jest w Polsce gruntowna edukacja społeczeństwa na temat wirusa HPV.

Ile kobiet w Polsce choruje na raka szyjki macicy?

– Zapadalność na raka szyjki macicy jest w naszym kraju duża. Ponad 3 tys. kobiet rocznie zachorowuje  na raka szyjki macicy. Prawie 2 tys. rocznie umiera. A jest to nowotwór, który bardzo łatwo wykryć na etapie, w którym jest on w pełni wyleczalny. Ten etap może trwać długo, nawet 10 lat. Zakładając, że kobieta, która w ciągu tych 10 lat zrobiłaby cytologię przynajmniej raz - stany przednowotworowe z dużym prawdopodobieństwem zostałyby u niej wychwycone. A tymczasem kobiety nie wykonują regularnie badan cytologicznych, nawet jeśli dostają na nie zaproszenia. Z przesiewowych programów cytologicznych wynika, że na takie badanie przeciętnie zgłasza się ok. 1/3 wezwanych osób. To o wiele za mało.

Czy zakażenie wirusem HPV jest częste?

HPV to powszechny wirus. Większość z nas w ciągu swojego osób ma z nim kontakt. Najczęściej zakażamy się droga kontaktów seksualnych. Nie jest jednak tak, że każdy, kto się zakazi, będzie miał raka. Na szczęście, nasze organizmy w większości przypadków są w stanie samoistnie wyeliminować wirusa. U części osób wirus się jednak rozwija i powoduje zmiany, początkowo stany przedrakowe, a z czasem może spowodować raka. Zarówno stany przedrakowe, jak i raka szyki macicy dość łatwo rozpoznać wykonując badanie cytologiczne. Każda kobieta może zrobić badanie na obecność wirusa HPV jednocześnie z badaniem cytologicznym i dowiedzieć się, czy nie znajduje się w grupie ryzyka. Już rozpoznane zmiany przedrakowe można skutecznie wyleczyć usuwając nieprawidłowy fragment szyjki macicy – czyli wykonując tak zwany zabieg konizacji.

Jak się chronić przed zakażeniem HPV?

– Szczepionki przeciwko wirusowi HPV skutecznie zapobiegają zakażeniu HPV. Niestety, ale ze szczepieniami jest w naszym kraju problem. Program szczepień, obejmujący bezpłatne szczepienia dzieci w wieku 12 i 13 lat (dziewcząt i chłopców)  został u nas wprowadzony dopiero w zeszłym roku. W Europie Zachodniej, Australii, państwach obu Ameryk szczepi się od kilkunastu lat. Tam rak szyjki macicy staje się coraz większą rzadkością. A u nas kobiety ciagle umierają z powodu tej choroby. Na raka szyjki macicy chorują często kobiety młode - kobieta, która zakazi się wysokoonkogennym HPV w wieku 20 lat - w wieku 30 lat może rozwinąć nowotwór. U jej partnera może wystąpić rak jamy ustnej, podniebienia, języka, gardła czy migdałka.

Czy osoby, które już się zakaziły wirusem HPV, powinny się zaszczepić?

–Szczepienie osób zakażonych HPV zwiększa szansę na wycofanie się zmian przednowotworowych wywołanych wirusem i zmniejsza ryzyko nawrotów po leczeniu. Zaszczepić mogą się osoby w każdym wieku. Jeżeli więc np. kobieta 45-letnia jest aktywna seksualnie i chce się zaszczepić, to powinna to zrobić. Nie ma górnej granicy wieku szczepień. Ale oczywiście, największą korzyść odniosą osoby, które nigdy nie miały kontaktu z wirusem HPV, dlatego najbardziej warto zaszczepić osoby młode.

Czy antykoncepcja hormonalna zwiększa ryzyko rozwoju raka szyjki macicy?

– Nie ma na to jednoznacznych dowodów. To jest informacja, która wywodzi się z obserwacji, że kobiety stosujące antykoncepcję zwykle współżyją, a więc się zakażają HPV.

Jak zakażenie HPV wpływa na kobiety w ciąży lub chcące zajść w ciążę?

– Zakażenie wirusem HPV przebiega na ogół bezobjawowo. Nie ma ono wpływu na przebieg ciąży, aczkolwiek są doniesienia o brodawczakach krtani u dzieci matek zakażonych niektórymi podtypami HPV. Dlatego idealnie byłoby, gdyby kobiety planujące ciążę zaszczepiły się przeciwko HPV, tak samo jak się szczepiły na odrę, świnkę, różyczkę czy ospę.

Czy HPV jest wskazaniem do cięcia cesarskiego?

– Zakażenie HPV nie jest przeciwwskazaniem do ciąży, nie jest tez wskazaniem do cięcia cesarskiego. Mimo, iż HPV to powszechna infekcja, to zakażenia noworodków są bardzo rzadkie. Wydaje się, że nawet jeśli podczas porodu noworodek zakazi się HPV, to zwykle jego organizm eliminuje wirusa. Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologii i Położnictwa wskazaniem do cięcia cesarskiego są jedynie duże kłykciny kończyste zlokalizowane na pochwie i sromie, uniemożliwiające poród drogami natury.