Przoduje w przeszczepach szpiku. COVID-19 ich nie zahamował

– Co miesiąc na oddział lub do przyszpitalnych poradni trafia ok. 1,5 tys. pacjentów z problemami hematologicznymi. Oczywiście, tyko niewielka grupa z ich wymaga tak zaawansowanego leczenia, jakim jest przeszczep szpiku. Czas oczekiwania na zabieg to 1-3 miesiące, w zależności od stanu pacjenta i rodzaju transplantacji. Po przeszczepie pacjenci pozostają w szpitalu od 3 do 8 tygodni. Po kilku miesiącach stopniowo odstawienie są leki blokujące odrzucenie przeszczepu – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Grzegorz Helbig, kierujący Oddziałem Hematologii i Transplantacji Szpiku SPSK. Oddział ma 95 łóżek, w tym 29 to stanowiska przeszczepowe. Do tego dochodzą: poradnia hematologiczna, poradnia transplantacyjna, bank komórek, pracownia inżynierii szpiku oraz laboratorium hematologiczne. Zespół tworzą lekarze, pielęgniarki, koordynatorzy ds. transplantacji, diagności laboratoryjni praz personel pomocniczy. W sumie 150 osób.

Pierwszy przeszczep szpiku (autotransplantację) wykonano w katowickim ośrodku w 1991 r. W 1997 r. wykonano tu pierwszy w Polsce przeszczep od dawcy niespokrewnionego. Obecnie Oddział to najważniejszy ośrodek transplantacji szpiku w Polsce. W 2020 r., pomimo pandemii koronawirusa, przeprowadzono tu aż 312 transplantacji szpiku kostnego – najwięcej w kraju (w 2019 r. wykonano 284 transplantacje. Tymczasem według danych z 2020 r. w Polsce odnotowano spadek liczby takich zabiegów o ok. 10 proc.

Od trzech lat w katowicki szpitalu pobiera się szpik od dawców haploidentycznych, czyli spokrewnionych, ale nie w pełni zgodnych. – Liczba tego typu przeszczepów rośnie, nie tylko w naszym ośrodku. Do tej pory wykonaliśmy 60 tego typu transplantacji. W roku 2020 – 18 zabiegów, najwięcej w kraju – podaje prof. Helbig. Nie wnikając w medyczne szczegóły: możliwość pobierania szpiku od takich dawców to koniec kłopotów ze znalezieniem dawcy komórek. W 2021 r. Oddział Hematologii i Transplantacji Szpiku SPSK im. A. Mieleckiego SUM w Katowicach został przez pacjentów wybrany najlepszą placówką onkologiczną w Polsce.

W rankingu portalu Onkomapa, prowadzonym przez Fundację Alivia, katowicki ośrodek otrzymał ocenę 4,7/5 od 198 chorych. Pacjenci wysoko ocenili m. in. sposób leczenia oraz opiekę personelu medycznego. Przeszczep szpiku jest stosowany w leczeniu ponad 70 chorób, przede wszystkim nowotworów krwi, ale również chorób rzadkich, w tym nienowotworowych. 25 proc. pacjentów wymagających przeszczepienia znajduje zgodnego dawcę w rodzinie. W pozostałych 75 proc. przypadków potrzebny jest dawca niespokrewniony, czyli tzw. bliźniak genetyczny.