Kiedy pojawi się szczepionka przeciwko HIV? Nie tak szybko, jakbyśmy chcieli

HIV to ludzki wirus upośledzenia (niedoboru) odporności. Może wywołać zespół nabytego upośledzenia odporności – AIDS. Badania nad szczepionką prowadzono pod auspicjami firmy Janssen, wchodzącej w skład koncernu Johnson & Johnson. Rozpoczęto już II fazę, w której uczestniczyło 3,9 tys. ochotników. Ochotnikami byli mężczyźni cispłciowi (kiedyś określano ich jako heteroseksualnych) i osoby transpłciowych uprawiające seks z mężczyznami cispłciowymi i/lub transpłciowymi. Okazało się, że testowana szczepionka nie zapobiega infekcjom lepiej niż placebo. Badanie zostało przerwane i kolejna nadzieja na opracowanie szczepionki przeciw HIV okazała się płonna.

Susan Buchbinder, badająca tajniki HIV na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Francisco nie kryła rozczarowania z wyników badań klinicznych, jednocześnie w oświadczeniu stwierdziła, że każde takie badania przybliżają do opracowani skutecznej szczepionki. Kontynuowane są inne wysiłki mające na celu opracowanie szczepionek przeciw HIV. Trzy szczepionki mRNA HIV są obecnie testowane w fazie I badania klinicznego, w ramach którego zbadane zostanie, czy szczepionki są bezpieczne i czy mogą stymulować odpowiedź immunologiczną. Przypomnijmy, że nim lek zostanie dopuszczony do użytkowania, musi przejść przez III fazę badań klinicznych (na dziesiątkach tysięcy ochotników). Wyjątkiem od tej zasady było dopuszczenie niektórych szczepionek przeciw COVID-19, gdy nie były nad nimi jeszcze zakończone badania III fazy. Do tego etapu, warto podkreślić, nie udało się jeszcze dojść w badaniach nad szczepionką przeciw HIV.

Oczywiście byłoby dobrze, gdyby udało się taką opracować. Sytuacja epidemiczna HIV teraz znacznie różni się od tej sprzed dwóch dekad. Wtedy mieć HIV znaczyło… Teraz już tak nie jest. Po pierwsze: jest rozwinięte testowanie w kierunku HIV, czyli możliwość wczesnej diagnozy. Po drugie: istnieje wiele terapii, często dopasowywanych do pacjenta, dzięki którym nosiciel HIV, gdy jest dobrze leczony, ma szansę na osiągniecie supresji wirusa, czyli niewykrywalnego poziomu wirusa we krwi. A to oznacza, że nie zakaża innych osób przez kontakty seksualne. Przypomnijmy, że w lutym 2022 r. udało się, przez przeszczep krwi pępowinowej, uwolnić Amerykankę od obecności w jej organizmie wirusa HIV. Wcześniej, poprzez przeszczep szpiku kostnego, całkowicie z zakażenia wyleczono dwóch pacjentów. Czyli: w świecie, jak na razie, udało się wyleczyć całkowicie 3 (trzy) osoby.

Krajowe Centrum ds. AIDS podało, że od początku epidemii HIV/AIDS w Polsce, tj. od 1985 r. do końca 2021 r. w Polsce odnotowano 26 486 zakażeń HIV ogółem. U 3815 osób zdiagnozowano AIDS, a 1428 chorych zmarło. Leczeniem antyretrowirusowym HIV/AIDS w Polsce (w maju 2022 r.) objęto 16 327 osób.