Kropla po kropli

Zrozumienie tych wszystkich elementów uświadamia, że nie można stworzyć jednakowego, uniwersalnego dla wszystkich pacjentów schematu postępowania terapeutycznego. Postępowanie to powinno opierać się zarówno na ocenie ciśnienia wewnątrzgałkowego, jak i na funkcjonalnych i strukturalnych następstwach jaskry.

Celem leczenia jaskry jest przede wszystkim zapobieganie utracie widzenia. W wyniku rozpoznania i leczenia jaskry jakość życia chorego nie powinna zostać upośledzona na skutek pogorszenia widzenia lub/oraz niedogodności związanych z leczeniem, czyli: zbyt dużą liczbą stosowanych leków przeciwjaskrowych, zbyt dużą częstotliwością wpuszczania kropli do oczu, z efektami ubocznymi stosowanych leków, zbyt wysokimi kosztami leczenia i zbyt częstymi wizytami kontrolnymi, zaburzającymi m.in. pracę zawodową.

Im bardziej zaawansowane są uszkodzenia jaskrowe, im wyższa oczekiwana długość życia oraz im niższe było ciśnienie wewnątrzgałkowe w momencie rozpoznania choroby, tym niższe powinno być ciśnienie docelowe.

Od kilku lat notowany jest spadek liczby wykonywanych zabiegów przeciwjaskrowych i wzrost liczby pacjentów leczonych zachowawczo. Do 1995 r. leczenie jaskry składało się z miejscowych betablokerów, cholinergików, sympatykomimetyków oraz doustnych inhibitorów anhydrazy węglanowej. Pod koniec lat 90. XX wieku zostały wprowadzone do leczenia jaskry trzy nowe grupy leków: analogi prostaglandyn, miejscowe inhibitory anhydrazy węglanowej, agoniści receptorów alfa2 adrenergicznych.

Leki przeciwjaskrowe działają przy zastosowaniu różnych mechanizmów, zarówno hamując wytwarzanie cieczy wodnistej, jak również poprawiając jej odpływ drogą konwencjonalną i niekonwencjonalną. Wybór ich jest indywidualny dla każdego pacjenta.

W Polsce dostępne są preparaty wszystkich grup leków, jednakże do niedawna dużą barierę w ich stosowaniu stanowiła cena. Obecnie duży nacisk w leczeniu jaskry kładzie się na komfort życia pacjenta oraz jego możliwości współpracy z lekarzem. Stąd coraz więcej pojawia się preparatów łączonych, o dużej sile działania i korzystnym dawkowaniu.

Krople do oczu, choć zdarza się to rzadko, mogą wywoływać działania niepożądane - miejscowe i ogólne. W przypadku pojawienia się nietolerancji preparatu należy skontaktować się z lekarzem prowadzącym w celu ewentualnej zmiany leku.

Leki przeciwjaskrowe z uwagi na ich mechanizm działania muszą być stosowane regularnie, ponieważ tylko wtedy dają odpowiedni efekt terapeutyczny.

To zależy od pacjenta - wskazówki pomocne w leczeniu jaskry

1. Sumienne przestrzeganie dziennego rozkładu stosowanych leków przeciwjaskrowych, dzięki którym można uzyskać bezpieczne ciśnienie docelowe:
- należy znać nazwy stosowanych leków i ich dawkowanie;
- w przypadku ominięcia dawki leku (godziny podania) należy go natychmiast przyjąć i kontynuować wcześniej stosowany schemat;
- wychodząc z domu na dłużej, należy zabrać lek i zastosować go o wyznaczonej porze;
- wybierając się w podróż, należy przygotować wcześniej listę i odpowiedni zapas stosowanych leków ze szczegółowych określeniem godzin ich przyjmowania;
- należy ściśle przestrzegać stosowania schematu przyjmowania leków, gdyż omijanie poszczególnych dawek może skutkować niezabezpieczeniem oka przed wzrostem ciśnienia wewnątrzgałkowego, a tym samym uszkodzeniem jaskrowym.

2. Regularne kontrole okulistyczne w celu oceny skuteczności zastosowanego leczenia, przy czym przyjmowania leków nie wolno przerywać w dniu wizyty kontrolnej.

3. Informowanie lekarza prowadzącego o:
- działaniach niepożądanych stosowanych kropli lub innych niepokojących objawach;
- zmianach leczenia w dotychczas występujących chorobach;
- pojawieniu się nowych schorzeń.