Mamy tyle szczepionek, że może trzeba będzie darować je państwom afrykańskim

Wg danych Ministerstwa Zdrowia (stan na 10 kwietnia) w pełnymi dawkami zaszczepiło się 22 383 641 osób. Trzecią dawkę przyjęło 11 555 949 osób. Przypomnijmy, bo mało kto już o tym teraz pamięta, że dawkę – nomen omen zwaną – także przypominającą należało przyjąć najpóźniej w 6 miesięcy po pełnym zaszczepieniu się. Rekordowe wzrosty zachorowań i wywołanych przez chorobę zgonów motywowały część społeczeństwa (część bo „na dziś” pełne dawki szczepionek przyjęło 59 proc. do tego medycznie uprawnionych) do odwiedzin punktów szczepień. Rekord zainteresowania ofertą Narodowego Programu Szczepień przeciw COVID-19 padł 26 stycznia 2021 r. W ciągu jednego dnia zaszczepiło się 118 915 osób. Dla porównania: 10 kwietnia to samo uczyniło niespełna 6,8 tys. pacjentów. I nie zanosi się, by w najbliższym czasie zainteresowanie miało wzrosnąć. W związku ze znoszeniem obostrzeń, spadkiem liczby hospitalizacji i zgonów covidowych itd. może ta liczba być jeszcze mniejsza.

Jeśli w perspektywie najbliższych kilku miesięcy nie napłynie do Polski kolejna fala epidemii wywołana wariantem SARS-CoV-2, mutacją powodującą ciężki przebieg choroby wymagający hospitalizacji i obarczony dużą śmiertelnością, to… To będziemy mieli stanowczo za dużo szczepionek. Bo już mamy więcej niż wynika to z popytu, a będzie ich jeszcze więcej, bo tak wynika z podpisanych w 2020 r. umów (przez Komisję Europejską, w imieniu państw członkowskich) z producentami szczepionek. „Dziennik Gazeta Prawna” przytacza (11 kwietnia) stosowane liczby obrazujące problem. Jak już wspomnieliśmy mamy zamówionych 67 mln dawek, co ma kosztować nas 6 mld zł. Chodzi o preparaty produkcji Pfizer/BioNtech. W „DGP” napisano, że rząd zawnioskował do Ursuli von der Leyen (przewodniczącej Komisji Europejskiej), by przesunąć termin dostaw lub rozłożyć je na 10 lat, albo też zamienić na inne produkty farmaceutyczne Pfizera. Trudno teraz wyrokować o szansach powodzenia tego wniosku. Te 6 mld zł trzeba będzie jednak zapłacić. W sumie Pfizerowi (wg Ministerstwa Zdrowia) zapłaciliśmy dotychczas za szczepionki 4,9 mld zł (w 2021 r. - 3,6 mld zł).

Dlaczego kupiliśmy – jak to dziś wydaje się – szczepionek „na zapas”? To temat na książkę. Możliwe dlatego, że prognozowano większe zainteresowanie szczepieniami. Możliwe, że również dlatego, że brano jako możliwe wprowadzenie obowiązkowych szczepień. Przeciw temu obowiązkowi była na tyle znacząca część społeczeństwa, że obowiązkowym szczepieniom podlegają wyłącznie pracujący w ochronie zdrowia. A i tak tam ten obowiązek jest „tak jakby” realizowany. Zresztą w świecie odchodzi się od tezy, że obowiązkowe szczepienia przeciw COVID-19 są konieczne. Bardzo restrykcyjna w polityce przeciwepidemicznej Nowa Zelandia 4 kwietnia zniosła taki obowiązek, któremu podlegali policjanci i nauczyciele. Teraz obowiązkowo w tym państwie muszą szczepić się służby graniczne. W tym wyspiarskim kraju zaszczepionych w pełni jest 95 proc. mieszkańców kraju mających więcej niż 12 lat.

Wróćmy jednak do Polski. Dotychczas (od 27 grudnia 2020 r., gdy rozpoczęto szczepienia) z różnych przyczyn zutylizowano 788 420 dawek. Ile z milionów niewykorzystanych szczepionek trafi na śmietnik? Jeśli nic nie skłoni Polaków do zaszczepienia się, tzn. jeśli nie pojawi się wariant bardziej niebezpieczny od wszystkich wcześniejszych, to sporo dawek będzie nadawało się do utylizacji. Wtedy, by się nie zmarnowały, lepiej będzie je przekazać do państw afrykańskich. Tam 83 proc. populacji nie zaszczepiło się nawet jedną dawką. Pod warunkiem, że będą chcieli się szczepić.