Naukowcy badali, jak smog niszczy serca mieszkańców Katowic i... Białegostoku

OZW to zespół objawów, które występują w przebiegu ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Tym mianem określa się zawały mięśnia sercowego, niestabilną dławicę piersiową oraz nagły zgon sercowy. Najczęściej do OZW dochodzi wskutek zaawansowanej miażdżycy tętnic wieńcowych. Są i inne przyczyny. Negatywny wpływ ma m.in. zanieczyszczone, przez spalanie paliw stałych w domach i osiedlowych kotłowniach i ruch samochodowy, powietrze. I wpływ smogu na destrukcję serca wykazali naukowcy z Kliniki Kardiologii Inwazyjnej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku oraz Kliniki Kardiologii i Chorób Strukturalnych Serca Górnośląskiego Centrum Medycznego w Katowicach-Ochojcu.

Lekarze porównali dane statystyczne dotyczące jednej dekady ( lata 2008 i 2017), analizą objęto ponad 10 tys. pacjentów z OZW. Pod uwagę wzięto stężenia dobowe zanieczyszczeń powstałych wskutek spalania węgla (PM2,5, PM10, NO2, SO2 oraz CO2). Dane dotyczące zachorowań pochodziły z NFZ. Co ciekawe porównując dni z przekroczonym limitem dziennym pyłów PM 2,5 to w stolicy Górnego Śląska odnotowano aż 45,2 proc. takich dni, zaś w stolicy Podlasia 24,9 proc. Dni z przekroczonym PM 10 w Katowicach było 27,6 proc. natomiast w Białymstoku 9,1 proc. Niestety podwyższone wartości dwutlenku siarki w Katowicach występowały co…pięć dni. Do zasmogowanych Katowic jakoś przyzwyczailiśmy się. Okazuje się, że w zielonym Białymstoku niska emisja, choć mniejsza niż w stolicy Śląskiego, również jest stanem generującym medyczne problemy.

– Wpływ zanieczyszczenia powietrza na częstość występowania zawałów zaobserwowano w obu obszarach, choć w Katowicach odnotowano aż trzykrotnie więcej zawałów niż w Białymstoku. Niezwykle ważnym wnioskiem z badań jest istotny wpływ zwiększenia częstości występowania zawałów w momentach niewielkich zmian stężeń zanieczyszczeń – wyjaśnia dr hab. n. med. Wojciech Wańha, kardiolog, uczestnik badań z SUM. – Nawet teoretycznie nie mające znaczenia niewielkie wahania stężeń zanieczyszczeń mogą doprowadzić do zawału. Jest to m.in. związane z długotrwałym narażeniem na życie w toksycznym środowisku. Z czasem dochodzi do wzrostu zmian miażdżycowych. Im wyższe stężenie pyłów, zwłaszcza PM2,5, tym więcej, bo aż o 12 proc. w Katowicach, hospitalizacji z powodu OZW. Natomiast nie odnotowano w obszarach nieprzemysłowych wpływu zanieczyszczenia powietrza na liczbę hospitalizacji z powodu tzw. zawału z uniesieniem odcinka ST, czyli pełnościennego, najgroźniejszego w skutkach.

To takie pierwsze w Europie badanie dotyczący wpływu skażenia powietrza na częstość występowania zawałów. Przypomnijmy, że za niską emisję uważa się tę, która pochodzi ze spalania paliw stałych, ciekłych i gazowych do atmosfery ze źródeł znajdujących się na wysokości nie większej niż 40 m. Często niską emisję utożsamia się ze smogiem. On jest zauważalne gołym okiem zjawiskiem potwierdzającym występowania na danym obszarze niskiej emisji. Niska emisja jest groźna, bo w przeciwieństwie do tzw. wysokiej emisji (fabryki, zakłady energetyczne) zanieczyszczenia nie trafiają do strefy silnych wiatrów, nie są rozpraszane, lecz opadają w miejscu ich powstania.

Polski smog, bo tak można nazwać jedno z największych zanieczyszczeń w Europie, składa się przede wszystkim z tlenków węgla, azotu i siarki i najbardziej szkodliwych pyłów PM10 i PM2,5 – najwyższe w Unii Europejskiej oraz benzo(a)pirenu. Jak podaje raport „Strategia walki ze smogiem”, w Polsce z powodu smogu może umierać nawet 48270 osób rocznie, gdy w wypadkach samochodowych ginie średnio 3100.