Odczulanie na jad błonkówek może uratować ci życie

Immunoterapia alergenowa to jedyny sposób leczenia dla osób uczulonych na jad owadów żądlących. Osoby, które rozpoczęły odczulanie przed rozpoczęciem epidemii – w żadnym wypadku nie powinny go przerywać!

Reakcja organizmu na użądlenie

Użądlenie przez osę, pszczołę czy szerszenia zwykle pozostawia na skórze niewielki obrzęk, któremu towarzyszy ból i uczucie świądu. Jest to tzw. miejscowa reakcja alergiczna. W przypadku osób uczulonych na jad osy, pszczoły lub szerszenia mówi się o reakcji systemowej, która w zależności od indywidualnych predyspozycji – ma charakter łagodny (bąble pokrzywkowe, rumień, świąd, obrzęk warg, powiek szyi, twarzy, a nawet ból brzucha, skurcz oskrzeli i niepokój) lub ciężki, w przypadku którego może dojść do wstrząsu anafilaktycznego, a niekiedy śmierci. Wśród ciężkich reakcji systemowych wymienia się uczucie przeszkody w gardle, duszności, kaszel, świszczący oddech, bóle brzucha i utratę przytomności. Co ciekawe, użądlenie stopy czy dłoni może spowodować wystąpienie objawów w zupełnie innym miejscu – np. w obrębie twarzy. Wówczas warto udać się do alergologa i skonsultować z nim możliwości leczenia.

Na czym polega odczulanie

Terapia polega na podawaniu w szczepionkach małe ilości substancji uczulającej w celu wytworzenia tolerancji układu odpornościowego na dany alergen. Odczulanie odbywa się dwuetapowo. Pierwszy etap (wstępny) ma miejsce w ośrodku specjalistycznym, aby w razie powikłań od razu zareagować. Pod kontrolą lekarzy pacjentowi podaje się szczepionkę, jednocześnie monitorując ciśnienie, tętno i saturację. Ta faza trwa od kilku godzin do kilku tygodni, a jej zwieńczeniem jest uzyskanie tolerancji organizmu na dany alergen. Kolejny etap to faza podtrzymująca, w której minimalne ilości jadu owadów są podawane co 4-6 tygodni przez okres od 3 do 5 lat. Z terapii mogą skorzystać pacjenci w każdym wieku. Przed przystąpieniem do terapii konieczne jest wykonanie m.in. testów skórnych, morfologii, EKG czy RTG klatki piersiowej w celu potwierdzenia alergii, a także wykluczenia ewentualnych przeciwwskazań do odczulania.

Skuteczność terapii

Immunoterapia alergenowa jest bezpieczna i pozwala osiągnąć pełną skuteczność u 90-100 proc. pacjentów uczulonych na jad osy oraz 80 proc. skuteczność w przypadku alergii na jad pszczoły. – Warto podkreślić, że na całym świecie nie odnotowano dotychczas ani jednego zgonu z powodu immunoterapii – wyjaśnia prof. Nittner-Marszalska z Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Ekspertka dodaje, że ciężkie  alergiczne objawy systemowe mogą przypominać reakcje udar lub zawał. Niekiedy pacjenci podczas wstrząsu anafilaktycznego wskutek nagłego spadku ciśnienia krwi odczuwają trudności w oddychaniu bądź tracą przytomność.

Bardziej świadomi – bezpieczniejsi

Zdaniem ekspertów w ostatnich latach wzrosła liczba pacjentów, którzy zgłaszają się do lekarza z powodu objawów towarzyszących użądleniu. Można by przypuszczać, że jesteśmy bardziej świadomi zagrożeń, jakie wiążą się z możliwością bycia uczulonym na jad błonkówek. Dużą część zasług można przypisać lekarzom alergologom, którzy przekonują swoich pacjentów do immunoterapii alergenowej, zwłaszcza, że ta forma leczenia jest refundowana. W Polsce istnieją ośrodki specjalizujące się w terapii z wykorzystaniem jadu owadów. Także w dobie Covid-19 nie powinniśmy obawiać się wizyty w gabinecie. Personel medyczny przestrzega zaleceń dotyczących środków ochrony, a w celu zmniejszenia narażenia na zakażenie – wizyty są umawiane online. Nie przerywajmy immunoterapii na czas epidemii i nie zwlekajmy z jej rozpoczęciem, gdyż właściwa diagnoza i leczenie może uratować nam życie!