Polacy szukają przyczyn powstawania syndromu pocovidowego. Są blisko odkrycia

„Długi covid”, a bardziej uczenie: zespół poinfekcyjny post-COVID, problemy związane z układem oddechowo-krążeniowym, chroniczne zmęczenie niezwiązane z wysiłkiem fizycznym, objawy neurologiczne, w tym zaburzenia smaku, węchu, koncentracji i pamięci, bóle i zawroty głowy, zaburzenia krzepnięcia krwi i powikłania zakrzepowo-zatorowe, a nawet stany lękowe i depresyjne. Co jednak wywołuje te powikłania? Odpowiedzi szuka dr hab. Katarzyna Piwocka, prof. Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN w Warszawie.

– W ostatnim czasie pojawiły się wyniki analizujące liczne badania, obejmujące w sumie kohorty liczące kilkaset tysięcy osób, które zebrały bardzo istotne z medycznego punktu widzenia informacje. Tak jak wskazywały nasze wstępne obserwacje, zespół pocovidowy, czyli „długi COVID” dotyka nie tylko ludzi, którzy przeszli „ostry” COVID, czyli ciężką formę choroby, ale także tych, którzy przeszli go mało objawowo czy wręcz bezobjawowo. Stwierdzono, że zespół pocovidowy dotyczy 43 proc. wszystkich osób, które przeszły infekcję, a wśród tych, którzy przeszli chorobę w formie ciężkiej ten odsetek przekracza 60 proc. – wyjaśnia prof. Piwocka. W skali globalnej za tymi procentami kryją się setki milionów ludzi.

Oczywiście na ustaleniem przyczyn powstawania zespołu poinfekcyjnego post-COVID nie pracuje sama profesor. Jej zespół sprawdza, jakie skutki ma przejście COVID-19 w różnych jego formach, na długotrwałe „przemodelowanie” układu odpornościowego pacjentów i funkcjonowanie ich organizmów. Naukowcy zadali pytanie, czy osoby będące nawet pół roku po przejściu infekcji Sars-CoV-2, czyli tzw. ozdrowieńcy są „immunologicznie zdrowi”, jak wygląda ich stan immunologiczny w zależności od ostrości choroby oraz jak zmiany te korelują z symptomami długiego Covidu. Zespół korzysta z najnowocześniejszych urządzeń pomiarowych, których nazwy niewiele powiedzą laikom, więc je pomijamy… Zespół ustalił, że u pacjentów, którzy przechorowali COVID-19, przez kolejne miesiące utrzymuje się bardzo wysoka aktywność układu odpornościowego, finalnie prowadząc do pojawienia się markerów towarzyszących starzeniu oraz tzw. stanowi wyczerpania, wraz z elementami chronicznego stanu zapalnego.

– Zaburzenia funkcji i stanu układu odpornościowego zaobserwowaliśmy także u osób, które przeszły COVID-19 w formie lekkiej, choć były one zupełnie inne. Wszystkich tych osób z pewnością nie możemy traktować jako immunologicznie zdrowych – tłumaczy prof. Piwocka. - Niektóre parametry dotyczące funkcjonowania układu odpornościowego były zmienione nawet pół roku po infekcji, co oznacza, że przez bardzo długi czas organizm nie jest w stanie powrócić do stanu wyjściowego sprzed infekcji, jeżeli taki powrót w ogóle jest możliwy… O ile symptomy związane z zaburzeniami układu krążeniowo-oddechowego korelują raczej z ciężkim covidem, to znaczy im pacjenci przeszli infekcję ciężej, tym większy odsetek z nich miał duszności czy kłopoty z oddychaniem, o tyle symptomy związane z objawami neurologicznymi oraz chroniczne zmęczenie nie korelują z tym, jak ciężko przechorowano COVID.

Wielu ekspertów i lekarzy uważa jednak, że długoterminowe skutki przejścia COVID-19 mogą pojawić się na taką skalę, że przekroczą możliwości opieki zdrowotnej. Kluczowym zadaniem jest teraz opracowanie metod szybkiej identyfikacji osób cierpiących na długi COVID/zespół pocovidowy oraz zidentyfikowanie mechanizmów prowadzących do wystąpienia konkretnych objawów, zwłaszcza tych neurologicznych i zakrzepowo-zatorowych, które pozostają na razie najbardziej tajemnicze...