Reklamy produktów medycznych bez udziału lekarzy lub… udających medyków

Kodeks swoje, życie swoje, O ile lekarze od jakiegoś czasu nie uczestniczą w reklamowaniu leków, o tyle bywało, że wyroby medyczne już zachwalali, albo w ich rolę wcielali się udający medyków. Od 1 stycznia 2023 r. będzie to zakazane. Teraz już znany aktor może sobie reklamować produkt medyczny, ale nie może upodoabniać się do kogoś, kogo kojarzyłoby się z lekarzem. Nawet wtedy, gdyby do kitla nie miał przyczepionego jakiegokolwiek identyfikatora. U nas biały kitel kojarzy się z lekarzem, a ustawa od 1 stycznia zabrania wykorzystywania takich skojarzeń. Jak podkreśla Naczelna Izba Lekarska definitywnie rozwiewa ona wątpliwości w kwestii tego, czy medyk może reklamować „wyroby medyczne” skoro nie może reklamować leków. Nie może i już. To nie jedyna nowość. „Wedle nowych przepisów, zawartych w rozdziale 12. ustawy o wyrobach medycznych: reklama wyrobu kierowana do publicznej wiadomości musi być sformułowana w sposób zrozumiały dla laika. Zapis ten dotyczy także terminów medycznych i naukowych oraz przywoływania wyników badań naukowych, opinii specjalistów lub literatury specjalistycznej skierowanych w reklamie do innych odbiorców niż laicy. Profesjonalistami, według ustawy, są osoby wykonujące zawody medyczne, które posiadły specjalistyczną wiedzę medyczną oraz doświadczenie. „Laikami” w rozumieniu przepisów są więc użytkownicy nieprofesjonalni: pacjenci, konsumenci, importerzy, dystrybutorzy czy przeciętni użytkownicy Internetu…”.

Tu trzeba wyjaśnić czym jest „produkt leczniczy”, a czym „produkt medyczny”. Ten pierwszy (wg prawa farmaceutycznego) to „substancja lub mieszanina substancji, przedstawiana jako posiadająca właściwości zapobiegania lub leczenia chorób występujących u ludzi lub zwierząt lub podawana w celu postawienia diagnozy lub w celu przywrócenia, poprawienia lub modyfikacji fizjologicznych funkcji organizmu poprzez działanie farmakologiczne, immunologiczne lub metaboliczne”. „Wyrób medyczny” natomiast to (zgodnie z ustawą z 2010 r. o wyrobach medycznych) to „narzędzie, przyrząd, urządzenie, oprogramowanie, materiał lub inny artykuł, stosowany samodzielnie lub w połączeniu w celu m.in. diagnozowania, zapobiegania, leczenia lub łagodzenia przebiegu choroby lub kompensowania skutków urazu”.

I od 1 stycznia 2023 r. medykom (ani pozorantom) nie wolno ich reklamować. Zakazane będzie także m.in. „prezentowania wyrobów w czasie spotkań, których celem lub efektem jest zachęcanie do nabywania wyrobów, lub finansowania takich spotkań”, „odwiedzania osób wykonujących zawód medyczny w celu promocji wyrobów” czy też „przekazywanie próbek w celu promocji wyrobów”. Część przepisów przedstawianej ustawy dotycząca rejestracji wyrobów i podmiotów gospodarczych ma zacząć obowiązywać od 1 lipca 2023 r. Maksymalna wysokość kary pieniężnej za naruszenie przepisów o reklamie wyrobów medycznych to aż 2 mln zł. Jeżeli jeżeli naruszenie to nie mogło powodować zagrożenia zdrowia lub życia użytkowników lub pacjentów, dopuszczalne będzie nałożenie na przedsiębiorcę kary w wysokości 10 proc. maksymalnego wymiaru przy pierwszym naruszeniu i 50 proc. przy kolejnym. Jak słusznie zauważa się w branżowym portalu Termedia nadal jednak pozostaje spore pole do popisu dla reklamodawców i agencji reklamowych, poszukujących sposobów obejścia zakazu reklamowania wyrobów medycznych przez pracowników ochrony zdrowia. Powrót do schematu reklamy tzw. piwa bezalkoholowego? Wkrótce przekonamy się.