Widmo powrotu do przeszłości wisi nad światem. Antybiotyki tracą swoją moc?

Trzeba wiedzieć, że stosowanie antybiotyków w chorobach wirusowych nic nie daje. Natomiast AMR rocznie powoduje ponad 1,2 mln zgonów. Poznaniu całej prawdy o antybiotykach ma służyć, przypadający na 18 listopada, Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach. Nie jest ona, jakby można sądzić, szczególnie popularna w społeczeństwie. I dlatego też od 18 do 24 listopada obchodzimy również Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach. Po 75 latach od odkrycia dokonanego przez szkockiego lekarza Alexandera Fleminga, po tym, jak dzięki temu można było uratować życie milionom, ludzkość powoli zbliża się do rzeczywistości… sprzed 1928 r. Grozi nam brak skutecznych leków do leczenia niektórych infekcji bakteryjnych – alarmują naukowcy. Powrót do tamtych czasów grozi tym, o czym zapomnieliśmy: wystarczy byle jakie zakażenie, by skończyło się ono śmiercią. Co zrobić, by nie wrócić do tamtych czasów?

WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) o zasadne stosowanie antybiotyków apeluje nie tylko do lekarzy, ale także ich pacjentów. Ty także możesz przyczynić się do tego, że będziesz poza wpływem AMR, wystarczy przestrzegać kilka zasad… • Stosuj antybiotyki tylko przeciwko infekcjom bakteryjnym, a nie przeciw infekcjom wywoływanym przez wirusy (przeziębienie czy grypa). • Przyjmuj wyłącznie antybiotyki przepisane przez lekarza. • Gdy stwierdzi on, że antybiotyki są konieczne, przyjmuj je w sposób odpowiedzialny, zgodnie z zaleceniami lekarza w zakresie dawkowania i czasu trwania terapii. • Unikaj samoleczenia antybiotykami. • Nie dziel się „nadliczbowymi” antybiotykami z poprzedniej terapii z innymi. • Co zostało z poprzedniego leczenia, nie chomikuj w apteczce, ale utylizuj. W każdej aptece jest na takie odpady pojemnik...

Przypomnijmy, że alkohol i antybiotyki nie tworzą zgranej pary. W terapii konieczna jest systematyczność – lek należy przyjmować o określonych porach, a do popijania tabletek najlepsza jest woda, bo inne płyny (choćby mleczne) wchodzą w interakcje z antybiotykami i w najlepszym przypadku obniżają ich skuteczność. Skomplikowane? Nie. Stosując się do tych zaleceń, można mieć pewność, że w sytuacji krytycznej antybiotyk prawdopodobnie spełni swoją rolę, a nie będzie miał skuteczność cukierka. „Prawdopodobnie” dlatego, że antybiotyki stosuje się nie tylko wobec ludzi, ale i zwierząt hodowlanych.

Miernikiem użycia antybiotyków jest tzw. dawka dobowa definiowana – DDD (Daily Defined Dose). W 2021 r. przeciętne całkowite zużycie (łącznie w lecznictwie otwartym i zamkniętym) antybiotyków w Unii Europejskiej/Europejskim Obszarze Gospodarczym wyniosło 16,4 DDD na 1000 mieszkańców. W poszczególnych krajach oscylowało w przedziale 8,5–28,9 DDD. W Polsce ten współczynnik wynosił w 2021 r. 18,78 DDD w lecznictwie otwartym i 1,37 DDD – w szpitalach (lecznictwie zamkniętym), przy średniej europejskiej wynoszącej 1.4 DDD. W szpitalach, które wprowadziły program polityki antybiotykowej zmniejszeniu uległy m.in.: o 96 proc. nieprawidłowe przepisywanie antybiotyków; o 65 proc. wydłużony czas hospitalizacji/śmiertelność; o 58 proc. oporność na antybiotyki. Gołym okiem, bez specjalistycznej wiedzy, widać, gdzie jakie źródło ma jedno z dziesięciu największych globalnych zagrożeń dla zdrowia publicznego. Czy będziesz je zwiększał czy zmniejszał?