Wirus HPV groźny także dla mężczyzn

Z okazji obchodzonego 4 marca Międzynarodowego Dnia Świadomości HPV warto przypomnieć, jakie zagrożenia niesie ze sobą infekcja HPV. Wirus brodawczaka ludzkiego jest powszechnie występującym wirusem – znanych jest ponad 200 typów wirusa, z których część może prowadzić do rozwoju nowotworów u obu płci.

Nowotwory HPV-zależne

Istnieją tzw. onkogenne typy wirusa HPV, które mogą prowadzić do rozwoju niektórych nowotworów. U kobiet najczęściej jest to nowotwór raka szyjki macicy, ale też może u nich wystąpić nowotwór sromu i pochwy. Z kolei zakażeni mężczyźni są narażeni na nowotwór prącia. U obu płci może dojść do rozwoju raka odbytu, a także niektórych nowotworów głowy i szyi.

Kłykciny kończyste

Oprócz chorób onkologicznych, wirus HPV może również powodować schorzenia nieonkologiczne, takie jak brodawki narządów płciowych (kłykciny kończyste) oraz nawracającą brodawczakowatość układu oddechowego. Kłykciny kończyste – zmiany na skórze i błonach śluzowych mogą pojawić się m.in. na zewnętrznych narządach płciowych, w okolicy odbytu, jamy ustnej, gardła i krtani. To początkowo małe brodawki, które z czasem przeobrażają się w kalafiorowate twory. Ich obecność może utrudniać codzienne funkcjonowanie, a nieleczone i zaniedbane - mogą przyczynić się do rozwoju nowotworu. Nawracająca brodawczakowatość układu oddechowego (RRP) to z kolei przewlekła choroba górnych dróg oddechowych występująca zarówno u dorosłych, jak i dzieci. Choroba objawia się najczęściej poprzez chrypkę i problemy z oddychaniem. Leczenie głównie opiera się na postępowaniu chirurgicznym.

Około 80% osób w ciągu życia będzie miało kontakt z wirusem HPV, a do zakażenia dochodzi w wyniku współżycia lub przez bezpośredni kontakt z wydzielinami osoby zakażonej np. z jej śliną lub skórą. O ile u kobiet jest możliwe jego wczesne wykrycie za pomocą cytologii, o tyle w przypadku mężczyzn nie ma badań przesiewowych, które by wcześnie wykryły HPV. Dlatego najlepszą formą ochrony są szczepienia przeciwko HPV.

Szczepienia najlepszą formą ochrony

W Polsce dzieci w wieku 9-14 lat można zaszczepić przeciw HPV bezpłatnie w ramach programu powszechnych, bezpłatnych szczepień HPV, do wyboru są dwie szczepionki.Szczepienie można przyjąć w:

• punkcie szczepień podstawowej opieki zdrowotnej – po umówieniu dziecka na szczepienie w przychodni POZ,
• w szkole – w ramach Powszechnego Programu Szczepień HPV, po przekazaniu dyrektorowi szkoły zgody na szczepienie dziecka.

Bezpłatna szczepionka 2-walentna jest podawana dzieciom od 9 r.ż. do 18 r.ż. na podstawie recepty od lekarza rodzinnego lub pediatry.

Dodatkowo od 1 września 2023 r. wprowadzono listę bezpłatnych leków wydawanych w aptece dla dzieci i młodzieży 18. roku życia. W ramach tej listy jeden z rodzajów szczepień HPV jest dostępny nieodpłatnie w aptece na podstawie recepty wystawionej przez lekarza, dla dzieci do ukończenia 18. roku życia.

W każdym momencie zaszczepić się przeciwko HPV mogą też osoby pełnoletnie. Aby skorzystać z 50-proc. refundacji szczepionki, powinny mieć receptę od lekarza pierwszego kontaktu lub ginekologa.