Wirusy i zagrożenia. Należy bardziej obawiać się polio? Czy małpiej ospy?

Kilka przypadków. Czy to jest powód do alarmowania? To pokazuje, że odejście od szczepień przeciw polio może skutkować, nie musi – ale może, utratą dotychczasowych dokonań w misji eliminacji polio w świecie. W Polsce, zdaniem epidemiologów, nie mamy podstaw do obaw z tytułu tego, że wjechało z Ukrainy sporo dzieci niezaszczepionych. Ile, to nie wiadomo, bo uciekinierzy najczęściej nie brali z sobą dokumentacji medycznej. Ryzyko zachorowania na polio jest w Polsce bliskie zeru. – Sytuacja jest stabilna z uwagi na wysoki poziom zaszczepienia Polaków na tę chorobę i obowiązkowe szczepienia polskich niemowląt. Migracja z Ukrainy jej nie zmieni – wyjaśniała w marcu PAP prof. Joanna Zajkowska (Klinika Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku), po tym gdy WHO wydało ostrzeżenie przed możliwą epidemią polio.

Poliomyelitis (polio vel nagminne porażenie dziecięce) wywołują trzy typy serologiczne dzikiego wirusa Polio (WPV). W 1988 r. Światowe Zgromadzenie Zdrowia ustanowiło Globalną Inicjatywę Eradykacji Polio (GPEI). Eradykacja to całkowite zwalczenie choroby zakaźnej na całym świecie i z niewystępowaniem wywołującego ją patogenu w organizmach ludzkich, zwierzęcych i innych elementach środowiska. Udało się prawie całkowicie wyeliminować typ WPV-1 (liczba przypadków spadła o 99,99 proc.). Typ WPV-2 został wyeradykowany w 100 proc. w 2015 r. Typ WPV-3 po raz ostatni wykryto w 2012 r. w Nigerii. Amerykańskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) opublikowano aktualne dane dotyczące postępów w eradykacji poliomyelitis na świecie. Aktualnie transmisję wirusa WPV-1 nadal stwierdza się w dwóch krajach – Afganistanie i Pakistanie. W 2021 r. zgłoszono 5 przypadków polio wywołanych WP1, w porównaniu do 140 przypadków WPV-1 w 2020 r. W 2022 r. do 5 maja 2022 r. zgłoszono trzy przypadki zachorowań (jeden w Afganistanie i dwa w Pakistanie). To skąd zakażenia, np. w Afryce czy na Ukrainie, skoro dzikie wirusy Polio zostały prawie wyeliminowane?

Wyzwaniem pozostają zachorowania na polio wywołane przez krążący wirus pochodzenia szczepionkowego (circulating vaccine-derived poliovirus, cVDPV) pochodzący z „żywej”, doustnej szczepionki OPV – podkreśla Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego (INZP). Zachorowania wywołane przez krążący cVDPV są ostrym porażeniem wiotkim, którego przebieg jest podobny do obrazu klinicznego polio, acz w statystycznej ocenie lżejszy. Od stycznia 2020 r. do kwietnia 2022 r. na świecie odnotowano 1856 przypadków polio wywołanego przez cVDPV: 1113 w 2020 r. i 668 w 2021 r. W tym roku, do 5 maja, raportowano 55 przypadków zachorowań. Raportowaniem sytuacji zajmuje się 146 laboratoriów (w 92 państwach) akredytowanych przez Światową Organizację Zdrowia. Pomimo tak dobrych danych epidemiologicznych konieczna jest konsekwencja w działaniach profilaktycznych - apelują wirusolodzy. Polio pozostaje zagrożeniem dla niecałkowicie zaszczepionych lub niezaszczepionych dzieci – podkreślają epidemiolodzy INZP. Jeśli nie zostanie przerwana transmisja wirusa polio, nadal będzie istniało ryzyko rozprzestrzeniania się polio do obszarów świata wolnych od tej choroby. I to jest większe zagrożenie niż widmo małpiej ospy demolującej świat...