Zmiany w prawie skłoniłyby Polaków do większej dbałości o własne zdrowie?

Jedną z najskuteczniejszych metod przeciwdziałania chorobom nowotworowym jest profilaktyka. Jednak abybyła ona skuteczna – badania trzeba wykonywać regularnie i interpretować ich wyniki z lekarzem. Niestety, większość Polaków nie wykonuje regularnych badań mogących uratować ich zdrowie i życie. Potwierdziło to m.in. zbyt małe zainteresowanie Programem Profilaktyka 40 PLUS. W ramach tych bezpłatnych badań diagnostycznych są i takie, dzięki którym można wykryć zmiany nowotworowe. A wiadomo, że rak zdiagnozowany we wczesnym, w pierwszym stopniu rozwoju jest zdecydowanie łatwiej wyleczalny niż wtedy, gdy wykryje się go w trzecim stadium (czwarty to już stan terminalny i liczyć można tylko na cud). Tymczasem 64 proc. respondowanych w ramach badania społecznego „Dlaczego się nie badamy? Profilaktyka nowotworowa Polek i Polaków” (na zlecenie Stowarzyszenia Pomocy Chorym na Mięsaki i Czerniaki Sarcoma) nie wykonuje regularnych badań profilaktycznych w kierunku nowotworów. 46 proc. nie potrafiło wymienić jakiegokolwiek badania profilaktycznego w kierunku diagnozowania nowotworów. 39 proc. nie miało pojęcia, że takie badania można wykonać za darmo, bo opłaca je NFZ. 36 proc. nie mogło wskazać miejsca, w których można poddać się takim badaniom. 19 proc. Polaków i Polek twierdzi, że profilaktyka... nie uratuje im życia. WHO szacuje, że można zapobiec nawet 30-50 proc. zachorowań na raka, unikając czynników ryzyka (używki, złe odżywianie,, otyłość itd.) i nie unikając badań profilaktycznych.

W tych ostatnich szczególne są badania przesiewowe. To jest tak, dzięki którym można albo określić ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej lub wykryć taką, nim pojawią się objawy. Bezpłatne badania w kierunku wybranych chorób nowotworowych to między innymi... Mammografia (rak piersi). Cytologia (rak szyjki macicy). Kolonoskopia (rak jelita grubego)– raka piersi. RTG (rak płuc). Wszystkie są bezpłatne, funduje je Narodowy Fundusz Zdrowia lub Ministerstwo Zdrowia. Niektóre prowadzone są w całym kraju, niektóre tylko w wybranych województwach Badania w kierunku raka piersi z wykorzystaniem mammografii wprowadzono w 2006 r., dla kobiet w wieku 50–69 lat, które w ciągu dwóch lat nie miały wykonywanej mammografii. Korzysta z nich 35-40 proc. uprawnionych. Cytologii regularnie poddaje się ok. 20 proc. kobiet. Mniej więcej tyle korzysta z badań przesiewowych w kierunku raka grubego. Zresztą z sondaży wychodzi, że 60 proc. pacjentów… boi się kolonoskopii...

Prof. dr hab. n. med. Piotr Rutkowski (przewodniczący Polskiego Towarzystwa Onkologicznego) i grupa innych specjalistów przygotowali rekomendacje, które po wprowadzeniu w życie mogą sprawić, że zainteresowanie badaniami profilaktycznymi będzie większe. Chodzi nie tylko o ich szersze promowanie i rozszerzenie tzw. grupy docelowej. Rekomendujący uważają, że w Kodeksie pracy należy uwzględnić dodatkowy dzień płatnego urlopu, do wykorzystania wyłącznie na wykonanie badań profilaktycznych. Pomysł wydaje się godny rozpatrzenia. Przypomnijmy, że w kwietniu minister zdrowia mówił, że badania profilaktyczne mogą być obowiązkowe. Co lepsze marchewka czy kij?